Weet jij waar een watertoren voor dient?

In Zwolle hebben wij een watertoren staan bij de Turfmarkt. Ik fiets hier vaak langs en vroeg mij waarvoor de toren is en wat zijn functie was.

Waar dient een watertoren voor:

De torens is er voor om het peil en de druk in de waterleidingen constant te houden. Als er situaties zich voordoen waarbij iedereen ineens veel water gebruikt ving de watertoren dit op. Dit kan zijn bij een brand, een leiding breuk of extreme droogte. Een watertoren is simpel gezegd een hooggeplaatste wateropslag plaats met een buis waar het water uit en in kan. De hoeveelheid water die hij op kan slaan verschilt per toren dit kan een half miljoen, één miljoen, vijf miljoen of tien miljoen liter zijn.

De toren is een groot gebouw vaak met trappen en verschillende verdiepingen. Er loopt een pijp in de toren waaruit drinkwater naar de toren kan worden opgepompt. Van daaruit kan het water worden overgepompt naar het leidingwater. De watertorens zijn vaak hoog geplaatst zodat ze meer waterdruk kunnen genereren. Bij een te hoge druk lopen de leidingen en kranen schade op. Bij een te lage druk komt er geen of minder water uit de kraan. De watertoren zorgde ervoor dat de druk hoog genoeg bleef. De eerste watertorens werkten op wind, of paardenkracht.

Nederlandse watertorens:

In ons land zijn sinds 1856 ruim 260 watertorens gebouwd. In 1856 werd de eerste watertoren gebouwd in Den Helder. Voorbeelden van enkele watertorens:

Assendelft

Hilversum

Er zijn nu nog ongeveer 170 watertorens de helft hiervan is nog in gebruik. De watertoren in Zwolle is bijvoorbeeld niet meer in gebruikt. In Amsterdam, Utrecht en Groningen worden ze nog gebruikt. De torens die niet meer in gebruik zijn omgebouwd tot woningen, restaurants, ateliers of winkels. Tegenwoordig is de taak van watertorens in Nederland overgenomen door een regelsysteem met frequentie geregelde pompen. Dit heeft als grote nadeel dat er stroom nodig is wat bij watertorens niet het geval is. In de Verenigde Staten en ontwikkelingslanden zijn nog watertorens in gebruik bovenop hoge gebouwen en woningen in gebruik. De echt hoge flats voorzien in hun eigen watervoorziening.

Nieuwe functie watertorens:

Tegenwoordig zie je dat veel watertorens nieuwe bestemmingen krijgen. Omdat ze hun oorspronkelijke functie verliezen. Door pompsystemen worden ze overbodig. Waterleidingbedrijven en gemeenten doen de watertorens over aan kopers die er een nieuwe functie aan willen geven. Omdat watertorens vanwege hun formaat vaak van verre te herkennen zijn dragen ze bij aan de identiteit van het historische cultuurlandschap en de eigenheid van een streek. Deze worden om deze reden door het rijk beschermd. In totaal zijn 190 torens door het rijk beschermd. In sommige gevallen zijn watertorens door provincie of gemeente beschermd. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed wil het behoud en de duurzame ontwikkeling van deze monumenten stimuleren.